Εντυπωσιακή διαδρομή με πολλές εναλλαγές στο τοπίο και φανταστική θέα. Οι κλίσεις είναι μέτριες και παρά τα 38χλμ η συνολική ανάβαση δεν είναι πολύ μεγάλη.
Η διαδρομή ξεκινάει από τις Γωνιές. Από τον ασφαλτόδρομο κατευθυνόμαστε προς τα Ανώγεια και στην διασταύρωση για Καμαριώτη, στο σημείο με τις δεκάδες ταμπέλες, δίπλα στο μικρό εικονοστάσι υπάρχει ένα μικρό δρομάκι (αρχικά τσιμεντένιο) το οποίο ακολουθούμε. Ποδηλατούμε παράλληλα με το ποτάμι, από το πέτρινο παλιό γεφυράκι περνάμε απέναντι και ανηφορίσουμε προς Ανώγεια.
Στα Ανώγεια πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε στάση σε κάποιο καφενείο για καφέ και γαλακτομπούρεκο ή παγωτό. Το πιο διάσημο ορεινό χωριό της Κρήτης είναι ονομαστό για τα παραδοσιακά γαλακτοκομικά - κτηνοτροφικά προϊόντα που παράγει αλλά και για τους δεκάδες καλλιτέχνες που ακόμα διατηρούν ζωντανή την κρητική παράδοση. Εδώ θα δείτε αρκετούς ηλικιωμένους με την παραδοσιακή κρητική ενδυμασία.
Μετά τα Ανώγεια το τοπίο αλλάζει εντελώς. Έχουμε φτάσει ήδη στους βόρειους πρόποδες του Ψηλορείτη, η καλλιέργεια της ελιάς δίνει την θέση της στους πρίνους, τα σφεντάμια και τους βράχους από εδώ ξεκινάνε τα βοσκοτόπια των Ανωγειανών βοσκών που φτάνουν μέχρι το οροπέδιο της Νίδας. Λίγο πιο πάνω από το χωριό θα αφήσουμε τον άσφαλτοδρομο και θα ακολουθήσουμε τον χωματόδρομο προς Άγιο Υάκινθο περνώντας δίπλα από το δάσος της Ρούσσας Λίμνης. Δεν πρόκειται για λίμνη αλλά για ένα από τα μεγαλύτερα πρινοδάση της Κρήτης το οποίο εικάζεται ότι πήρε το όνομα του από το κόκκινο χώμα (ρούσσο σημαίνει κόκκινο από το λατινικό rosso). Λίγο πριν τον Άγιο Υάκινθο εκτός από τα πρόβατα θα δούμε και πολλά γουρούνια τα οποία βόσκουν ελεύθερα κάτω από τους πρίνους.
Ο Άγιος Υάκινθος είναι για την ορθοδοξία ο άγιος των ερωτευμένων κάτι αντίστοιχο με το Άγιο Βαλεντίνο, γιορτάζει στις 3 Ιουλίου και για μια εβδομάδα γίνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στον προαύλιο χώρο και στο μικρό πετρόχτιστο υπαίθριο θέατρο, τα γνωστά Υακίνθεια. Εδώ έχει κτιστεί η μοναδική εκκλησία που τιμά την μνήμη του αγίου και είναι κατασκευασμένη όπως τα μιτάτα, τα στρογγυλά, πέτρινα ορεινά καταφύγια των βοσκών του Ψηλορείτη.
Από τον Άγιο Υάκινθο συνεχίζουμε ανατολικά, περνάμε το σκοπευτήριο Ανωγείων και φτάνουμε στον Κεντρικό δρόμο προς το Οροπέδιο της Νίδας στον αρχαιολογικό χώρο της Ζώμινθου. Εδώ έχει ανασκαφεί από τον αρχαιολόγο Γιάννη Σακελαράκη ένα τεράστιο πολυτελές διώροφο οικοδόμημα 1360τ.μ. με 80 δωμάτια αποθήκες και εργαστήρια. Ο ίδιος πίστευε ότι ήταν ένας σταθμός στον δρόμο προς το Ιδαίον Άντρο και πρόκειται για την πρώτη Μινωική εγκατάσταση στα βουνά. Σύμφωνα με τον Όμηρο ο Μίνωας κάθε εννέα χρόνια ανέβαινε στο Ιδαίον Άντρον για να πάρει τους νόμους από τους θεούς και να κυβερνήσει. Λίγο πιο πάνω στην εκκλησία της Αγίας Αγίας Μαρίνας μπορείτε να ανάψετε ένα κεράκι και να γεμίσετε τα παγούρια σας από την πηγή.
Αυτό είναι το υψηλότερο σημείο της διαδρομής Ακριβώς απέναντι από την Ζώμυνθο ξεκινάει ένας χωματόδρομος μέχρι το Λιβάδι του Κρουσώνα (στην είσοδο έχουν τοποθετηθεί μεγάλες πέτρες για να μη περνάνε αυτοκίνητα όχι όμως τα ποδήλατα). Το Λιβάδι του Κρουσώνα είναι ένα μικρό οροπέδιο με πολλές εκκλησίες, αρκετά εξοχικές κατοικίες, 2ταβέρνες και περίπου 300.000 μηλιές, αχλαδιές και κερασιές. Το λιβάδι πήρε το όνομα του από ένα μικρό λιβάδι που υπήρχε παλαιότερα στην περιοχή αλλά καταστράφηκε από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Επίσης υπάρχει και χώνος (σπηλιά – σιφόνι) από όπου τα νερά ταξιδεύουν υπογείως έως το σπήλαιο του Σάρχου.
Από το Λιβάδι κατευθυνόμαστε βόρεια και μετά από μια μικρή ανάβαση φτάνουμε στο οροπέδιο Πενταχέρη, η επιστροφή έως στις Γωνιές είναι σχεδόν χωρίς ανηφόρα και με καταπληκτική θέα, μετά την μεγάλη κεραία ο δρόμος είναι πλέον τσιμεντένιος και πολύ γρήγορος. Στην είσοδο του χωριού Γωνιές δεσπόζει ένας πέτρινος παλιός ανεμόμυλος.
Η εκκίνηση μπορεί να γίνει από τις Γωνιές, τα Ανώγεια ή και από το Λιβάδι πάνω από τον Κρουσώνα. Η διαδρομή μπορεί να γίνει και προς τις δύο κατευθύνσεις. Αν ξεκινήσουμε από τις Γωνίες ή το Λιβάδι καλό είναι να κινηθούμε αριστερόστροφα. Ενώ αν ξεκινήσουμε από τα Ανώγεια, να κινηθούμε δεξιόστροφα. Το καλοκαίρι όταν γίνονται τα Υακίνθεια μπορείτε να ξεκινήσετε την διαδρομή από την Ζώμινθο και στο τέλος να παρακολουθήσετε κάποια καλλιτεχνική παράσταση. Σε αυτή την περίπτωση πάρτε μια ζακέτα μαζί σας, το βράδυ σε αυτό το υψόμετρο ακόμα και τον Ιούλιο κάνει κρύο.
