Καπετανιανα Κόφινας Κουδουμάς

strava chalenge may 2017
King of Crete
11 Μαΐου 2017
why they hang bottles on trees in Crete
Μπουκαλόδενδρα
14 Ιανουαρίου 2018
strava chalenge may 2017
King of Crete
11 Μαΐου 2017
why they hang bottles on trees in Crete
Μπουκαλόδενδρα
14 Ιανουαρίου 2018
 

Προσκύνημα στο ιερό βουνό των Αστερουσίων

Σημείο εκκίνησης
Καπετανιανά
Απόσταση
34.4 χλμ
υψομετρικά
1380 μέτρα ↑ / 1380 μέτρα ↓
υψηλότερο / Χαμηλότερο σημεία
1075 μέτρα / 0 μέτρα
Διάρκεια
4 ώρες
Σημείο τερματισμού
Καπετανιανά

Τα Καπετανιανά ένας μικρός οικισμός στην καρδιά των Αστερουσιων είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά και όμορφα παραδοσιακά χωριά της Κρήτης. Η θέα της θάλασσας προς νότο, η επιβλητική κορυφή του Κόφινα στα δυτικά, τα πετρόκτιστα μικρά σπιτάκια και τα γεμάτα με φρύγανα και βράχια βοσκοτόπια συνθέτουν ένα σκηνικό μοναδικό. Σε αυτό το άγριο και αφιλόξενο τοπίο μακρυά από τον πολιτισμό οφείλουν και την ύπαρξη τους. Για χιλιάδες χρόνια το μέρος αποτελούσε ιδανικό κρησφύγετο για κυνηγημένους και όσους ήθελαν να απομονωθούν από τον υπόλοιπο κόσμο.

Εδώ κατέφυγαν οι Ετεοκρήτες, οι γνήσιοι πρώτοι κάτοικοι της Κρήτης μετά την κάθοδο των Δωριέων.
Στα χριστιανικά χρόνια ιδρύθηκε η μονή του Βαθμού που αργότερα έδωσε την θέση της στην «Παναγία του Κύριες Ελέησον» και μετέπειτα μετατράπηκε σε χωριό.
Έπειτα από χρόνια εγκατάλειψης εδώ βρήκαν καταφύγιο οι καπετάνιοι επαναστάτες του χωριού Ασφένδου Σφακίων. Μετά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη διέφυγαν στα καπετανιανά συνεχίζοντας την επαναστατική τους δράσης κατά των τούρκων. Σε αυτούς οφείλεται και η ονομασία του χωριού.
Μέχρι και πρόσφατα η πρόσβαση στο χωριό ήταν ιδιαίτερα δύσκολη καθώς δεν υπήρχε ασφαλτόδρομος.

Μερικά χιλιόμετρα μετά τα Καπετανιανά στην περιοχή Λουσούδι σε ένα μικρό πλάτωμα ακριβώς κάτω από την κορυφή του Κόφινα θα συναντήσουμε την μικρή εκκλησία των τριών Ιεραρχών. Ο μικρός ναός με το ερειπωμένο προαύλιο δεν μαρτυράει τίποτα από την ένδοξη ιστορία της μονής που υπήρξε εδώ. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Αθανάσιο Παλιούρα εδώ ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα το πρώτο «Ελληνικό πανεπιστήμιο» από τον μοναχό Ιωσήφ Φιλάγρη μελετητή του Αριστοτέλη. Ο διωγμός εναντίον του Αριστοτέλη από την εκκλησία αλλά και η απαγόρευση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας από τους Ενετούς οδήγησαν τον μοναχό σε αυτό το απομονωμένο και αφιλόξενο μέρος της Κρήτης με μεγάλη παράδοση στον μοναχισμό και ασκητισμό. Μαζί με τους μαθητές του αντέγραφαν χειρόγραφα, κώδικες και περγαμηνές αρχαίων συγγραφέων κυρίως του Αριστοτέλη συνεισφέροντας στην διάσωση τους.

Μετά από μερικές απότομες ανηφόρες που το χειμώνα χαλάνε από τα νερά της βροχής φτάνουμε στην βάση του Κόφινα την πιο επιβλητική και υψηλή κορυφή των Αστερουσιων. Αν θέλετε να φτάσετε στην κορυφή του ιερού βουνού των Αστερουσίων πρέπει να αφήσετε τα ποδήλατα σας και να σκαρφαλώσετε από το απόκρημνο μονοπάτι. Στο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού που εορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου αναβιώνει ένα έθιμο κατάλοιπο της μινωικής δενδρολατρείας. Οι ντόπιοι την παραμονή της εορτής κόβουν τα μηλαράκια όπως τα αποκαλούν από τις τρεις μηλίτσες που βρίσκονται στην βόρεια πλευρά του βουνού. Την επόμενη μέρα τα τοποθετούν σε πανέρι στην αγία τράπεζα και αφού τα ευλογήσει ο ιερέας τα περιφέρει τρεις φορές και τα μοιράζει στους προσκυνητές αντί για αντίδωρο Οι καρποί έχουν μέγεθος ρεβιθιού και δεν είναι άλλο από τον κράταιγο ή την κουδουμαλιά όπως την αποκαλούν στην Κρήτη φυτό ολιγαρκές και εξαιρετικά ανθεκτικό στην ξηρασία.

Στο διάσελο του Κόφινα έχουμε ανέβει στο υψηλότερο σημείο της διαδρομής. Μετά από μια σύντομη κατάβαση και αμέσως μια μικρή ανάβαση θα φτάσουμε στα 1050 μέτρα από όπου ξεκινάει μια από τις πιο μεγάλες και πιο εντυπωσιακές καταβάσεις στην Κρήτη, χωρίς καμία ανηφόρα, σε ένα φαρδύ χωματόδρομο με θέα που κόβει την ανάσα και καταλήγει στην θάλασσα. Το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού πελάγους, τα απόκρημνα γκρεμνά και οι πινελιές του καταπράσινου πευκοδάσους στα άγονα Αστερούσια είναι μοναδική. Οπωσδήποτε πρέπει να κάνουμε μερικές στάσεις όχι μόνο για να θαυμάσουμε το μεγαλείο της νότιας Κρήτης αλλά και για να ξεκουράσουμε τα χέρια μας και τα φρένα που υποφέρουν.
parallax background
 

Μετά από 12 χιλιόμετρα ατελείωτης κατάβασης φτάνουμε στο Μοναστήρι του Κουδουμά, μια μικρή όαση στο άγριο τοπίο των Αστερουσίων δυτικά από το ακρωτηρίου Μάρτελος. Το 1878 οι μοναχοί Παρθένιος και Ευμένιος, από την μονή Οδηγήτριας, άρχιζαν να ανοικοδομούν πάνω στα ερείπια της παλαιότερη εκκλησίας «Μονή του Χρηστού» που είχε εγκαταλειφθεί. Σήμερα εκτός από τον σπηλαιώδη ναός της Παναγίας, υπάρχει και εκκλησία αφιερωμένοι στους ιδρυτές της μονής. Το μοναστήρι είναι πολύ φιλόξενο και πάντα υπάρχει φαγητό, καφές ή δωμάτιο για να προσφέρουν στους διαβάτες και προσκυνητές. Το δεκαπενταύγουστο που εορτάζει γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Πολλοί πιστοί κάνουν τάμα και διασχίζουν όλο το βουνό με τα πόδια για να ξαγρυπνήσουν και να προσκυνήσουν στην εκκλησία.

Αν θέλετε να διανυκτερεύσετε στον Κουδουμά αυτή την εποχή καλύτερα να έχετε μαζί σας sleeping bag και να κοιμηθείτε στην παραλία. Εκτός από μπάνιο στην πεντακάθαρη θάλασσα θα έχετε την ευκαιρία να παρατηρήσετε τον έναστρο ουρανό που εδώ χωρίς την όχληση από φώτα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός.

Μετά τον Κουδουμά θα ακολουθήσουμε το μονοπάτι για να περάσουμε στον Άγιο Ιωάννη. Στην αρχή όπως και σε μερικά άλλα σημεία θα κουβαλήσουμε τα ποδήλατα αλλά το μεγαλύτερο τμήμα του ποδηλατιέται. Το καταπράσινο πευκόδασος του Κουδουμά έρχεται σε αντίθεση με το αφρικάνικο τοπίο της νοτιότερης οροσειράς στην Ευρώπη Το μικροκλίμα νότια του Κόφινα έχει δημιουργήσει ένα μικρό παράδεισο που έρχεται σε αντίθεση με το υπόλοιπο τοπίο των Αστερουσίων. Σε όλο το μήκους του μονοπατιού υπάρχουν ταμπέλες και είναι δύσκολο να το χάσετε.

Οπωσδήποτε πρέπει να κάνετε μια μικρή παράκαμψη και να περπατήσετε μέχρι το εντυπωσιακό σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου.

Στον οικισμό Άγιος Ιωάννης επίνειο των Καπετανιανών μπορείτε να κάνετε μια στάση για καφέ ή νερό πριν ξεκινήσετε την επίπονη ανάβαση της επιστροφής. Εδώ υπάρχουν καφενεία και ταβέρνες δίπλα στην θάλασσα αλλά αυτό που αξίζει να επισκεφτείτε είναι το εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη 1 χλμ δυτικά του οικισμού. Στον εξωτερικό τοίχο του ναού απεικονίζονται σε φυσικό μέγεθος οι ιατροί Άγιοι, Κοσμάς και Δαμιανός, καθώς και ο Άγιος Παντελεήμονας προστάτης των ιατρών. Το γεγονός αυτό συνδέεται με το ότι ο χώρος στα αρχαία χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως ασκληπιείο που διατήρησε την θρησκευτική του παράδοση και στην μετέπειτα Χριστιανικά θρησκεία.

Η ανάβαση μέχρι τα Καπετανιανά είναι παρατεταμένη και επίπονη, ποδηλατίστε αργά και κάντε μερικές στάσεις για ξεκούραση, να θαυμάσετε την θέα και τα φαράγγια της Γούλας και της Ελυγιάς Δυτικά και Ανατολικά. Μετά τις κεραίες ο δρόμος είναι πιο φαρδύς, γρήγορος και με μικρότερες κλίσεις.

Όταν στην περιοχή πνέουν έντονοι βοριάδες, καταβαίνοντας από τους γκρεμούς του Κόφινα επιταχύνουν και αποκτούν περισσότερη δύναμη κάνοντας επικίνδυνη σε μερικές στροφές την κατάβαση και μαρτύριο την ανάβαση. Ακόμα και τα δένδρα για να επιβιώσουν από την μανία του αέρα σε ορισμένα σημεία μεγαλώνουν όχι κάθετα αλλά παράλληλα στο έδαφος.
 

...και εξερευνήστε την Κρήτη!

Χάρτης

Asphalt road

Dirt road

Single track

Carrying / pushing

Alternative route

κατεβάστε ή ακολουθείστε την διαδρομή δωρεάν!